„Došli smo u nedelju iz Beograda na Zagajička brda, tačnije Obeliska, kako bismo pešačili. Posle dva sata vožnje umesto trave i šetnje videli smo kilometre spaljene zemlje svud unaokolo. Osim što je odvratno za videti, jako i smrdi“, kaže za N1 čitateljka Irena Jerković.
Ona kaže da to nije prvi put, da razlog ne znaju.
„Deluje da počionioci ostaju nekažnjeni iz godine u godinu iako je u ovo zaštićeno prirodno područje“, dodaje.
Zagajička brda su deo Specijalnog rezervata prirode Deliblatska peščara.
Lokalni stanovnici potvrđuju da se ovo dešava po pravilu svake godine, a da je najveći požar bio 2018. godine. Zagađenje koje se pravi sagorevanjem pogađa ne samo ljude već i pčele.
„Kad bukne požar, lako se širi i pčelari nemaju vremena da prebace pčele koje tolika količina dima može da ubije“, kaže za N1 lokalni stanovnik koji se bavi uzagajanjem pčela.
Prema rečima Marije Miljkov koja je upoznata sa požarima, u pitanju su čuvari ovaca, odnosno čobani.
„Zna se ko to radi. Kada bi krenuli da ih kažnjavaju sigurna sam da se to više ne bi dešavalo“, rekla je Miljkov.
U odgovoru koji je N1 je dobio od „Vojvodina šuma“ koje rukovode SRP „Deliblatska peščara“ u pitanju je požar koji se desio u četvrtak, 21. marta, oko podneva. Kako navode „opožarena površina“ obuhvata oko 70 hektara, odnosno oko 30 odsto površine Zagajičkih brda.
„Obavestili smo najbližu vatrogasnu službu u opštini Bela Crkva koja je poslala tri vatrogasna vozila i koje su preduzele aktivnosti na gašenju i sprečavanju širenja požara. Požar je oko 17h potpuno lokalizovan”, navode u Vojvodina šumama i ističu da je u subotu, 23. marta, evidentiran još jedan požar, ovog puta na obližnjem „Devojačkom bunaru“, koji je takođe lokalizovan.
Kako navode, u oba slučaja se radi o bespravnim aktivnostima koje se javljaju svakog proleća, a da su počinioci lokalni stanovnici.
„Navedena lokacija Zagajičkih brda kao i neke druge poput „Volovskih paša“ su interesantne lokalnom stanovništvu koji na ovim površinama napasaju stoku. Sa namerom da se što pre dođe no mlade trave za ispašu stoke, pojedinci se opredeljuju za paljenje ovih površina tj. travnjaka“, poručuju iz Vojvodina šuma.
Prema rečima Marka Marinkovića, izvršnog direktora za šumarstvo, ekologiju i razvoj Vojvodina šuma, ovi požari se šire veoma brzo.
„Radi se o površinama na kojima se požar brzo širi kao i da se požari često podmeću u večernjim periodima. Takođe, radi se o teže dostupnim i pristupačnim površinama kao i o ograničenim kapacitetima dostupnosti vode za gašenje čime je mogućnost delovanja poprilično ograničen. Do požara na ovim površinama dolazi i usled prenošenja vatre sa zapaljenih okolnih poljoprivrednih površina koje se nalaze van zaštićenog područja”, navodi.
On ističe da iako su ovo kritični periodi u toku godine i da bez obzira što JP Vojvodinašume ima pojačan čuvarski nadzor i video nadzor 24h sa operativnim centorm za požare, nažalost, „ovakve situacije se ipak događaju“.
„Ovi požari se javljaju ne samo u ovom zaštićenom području već i u drugim, okolnim područjima. Ovim požarima se ugrožavaju stepski pašnjaci kao i sav pripadajući biodiverzitet među kojima su često prisutne strogo zaštićene i zaštićene vrste. Mi, kao upravljači, preduzimamo se dalje aktivnosti i procedure protiv počinilaca, ali nažalost prijava za ovaj požar ide protiv NN lica“, zaključio je Marinković.
Osim „Delibatske peščare“ računa o Zagajičkim brdima ali i drugim delovima opštinskog atara vode i poljočuvari koji angažuje opština Bela Crkva. Oni su zaduženi za kontrolu 37.000 hektara na području 14 sela. Prema poslednjim podacima ima ih ukupno 12.
Lokalitet Zagajička brda je predeo peščanih dina u kom dominira stepska vegetacija. Prostire se desetinama kilometara okolo, do Karpata na istoku, Dunava na jugu, Vršca na severu. Zagajička brda su najviša tačke Deliblatske peščare. Na brdu je postavljen spomenik, poput obeliska, a pored njega prolazi staza koja se pruža duž brda.
Specijalnim rezervatom prirode je proglašena 1977. godine i jedna je od najneobičnijih i najznačajnijih stepskih područja u Srbiji.
Glas javnosti/ N01S