Otkriven organizam koji preživljava ekstremne temperature
Zanimljivosti
Autor: Glas javnosti
Autor: Glas javnosti
Delovi nacionalnog parka Lasen Volkejnik u Kaliforniji liče na pakleni predeo, sa izvorima ključale vode i blata gde temperature dostižu i do 240 stepeni Celzijusa. Ipak, u tim neprijateljskim vodama tim naučnika otkrio je izvanredan jednoćelijski organizam, sitnu „vatrenu amebu“, koja preživljava i napreduje u uslovima ekstremne vrućine.
Ovo skromno stvorenje, pod mikroskopom vidljivo tek kao lepljiva mrlja, postavilo je „novi rekord za gornju temperaturnu granicu“ za sve složene organizme na Zemlji.
Prema naučnicima, čija studija još čeka recenziju, ameba može da se razmnožava deobom na neverovatnoj temperaturi od 63 stepena Celzijusa. Nazvana Incendiamoeba cascadensis, što znači „vatrena ameba sa Kaskadskog gorja“, ovo otkriće menja naše shvatanje granica života.
Rušenje naučnih pretpostavki
Postojanje ove amebe dovodi u pitanje dosadašnju ideju da su prokarioti – jednostavni organizmi bez definisanog jedra, kao što su bakterije – jedini oblici života sposobni da prežive ekstremne temperature.
Iako su prokarioti i dalje prvaci otpornosti, sa nekim vrstama koje preživljavaju na temperaturama između 65 i 122 stepena, ovo je prvi put da se jedan eukariot približi takvim granicama. Za razliku od prokariota, vatrena ameba je eukariot – složeni organizam sa ćelijom koja ima definisano jedro i organele. U ovu grupu spadaju sve životinje, biljke, gljive, pa tako i ljudi.
Za poređenje, gornja granica telesne temperature koju ljudi mogu da podnesu iznosi oko 43 stepena, nakon čega nastupa smrt. Dosad se verovalo da najotporniji eukarioti, poput nekih gljiva i crvenih algi, ne mogu da prežive iznad 55 do 60 stepeni, što otkriće vatrene amebe čini izuzetnim.
„Moramo značajno preispitati šta je sve moguće za eukariotsku ćeliju“, izjavila je za časopis Nature Anđela Oliverio, mikrobiološkinja sa Univerziteta Sirakjuz i koautorka studije.
Neočekivano otkriće u ‘nezanimljivom’ potoku
Ironično, tim je ovaj sićušni mikroorganizam pronašao u pe-ha neutralnom potoku tople izvorske vode, na mestu koje je jedan od istraživača opisao kao naizgled nezanimljivo.
„To je najnezanimljivija geotermalna karakteristika koju ćete naći u Lasenu“, rekao je mikrobiolog Beril Rapaport, takođe sa Univerziteta Sirakjuz i koautor studije.
Prvobitna analiza vode pod mikroskopom nije otkrila nikakve znakove života. Međutim, dogodilo se nešto neočekivano kada su naučnici u uzorke dodali hranljive materije i zagrejali ih na temperaturu od oko 57 stepeni, što odgovara temperaturi potoka.
Tada su primetili kako se do tad nepoznata ameba kreće i razmnožava. Kada su postepeno podizali temperaturu do 63 stepena, ameba je nastavila sa deobom. Čak i stepen više, i dalje je bila aktivna.
Tada su primetili kako se do tad nepoznata ameba kreće i razmnožava. Kada su postepeno podizali temperaturu do 63 stepena, ameba je nastavila sa deobom. Čak i stepen više, i dalje je bila aktivna.
Tek na temperaturi od 70 stepeni, ameba je prešla u stanje mirovanja, pretvarajući se u cistu sa tvrdom ljuskom koja je štiti od nepovoljnih uslova. Snižavanjem temperature, ameba bi se ponovo „probudila“ i nastavila da raste.
Šta ovo znači za budućnost?
Analiza genoma vatrene amebe otkrila je gene povezane sa regulacijom proteina i stabilnošću genoma, što objašnjava njenu neverovatnu otpornost. Naučnici su uzbuđeni jer ovo otkriće otvara vrata potrazi za drugim, dosad neotkrivenim eukariotima koji vole toplotu, takozvanim termofilima – područjem u kojem su se do sada proučavali uglavnom prokarioti.
„Pogledali smo u jednom potoku“, rekla je Oliverio. „Možda smo imali izuzetnu sreću i nema ničeg drugog tamo, ali zaista ne mislimo da je to slučaj.“
Osim naučne radoznalosti, otkriće bi moglo imati i praktične primene.
Proteini unutar amebe mogli bi poslužiti kao izvor „termostabilnih proteina“ sa velikim potencijalom u biotehnologiji. Na kraju, ovo otkriće jača i nade u postojanje života van Zemlje, sugerišući da bi složeni organizmi mogli postojati u ekstremnim uslovima na planetama poput Marsa.
Glas javnosti /S04S
Proteini unutar amebe mogli bi poslužiti kao izvor „termostabilnih proteina“ sa velikim potencijalom u biotehnologiji. Na kraju, ovo otkriće jača i nade u postojanje života van Zemlje, sugerišući da bi složeni organizmi mogli postojati u ekstremnim uslovima na planetama poput Marsa.
Glas javnosti /S04S
SKINI APLIKACIJU
.png)
